قیزیل قلم آذر Qizil Qelem

«چاغداش ادبياتيميز» كتابيندان سئچيلن آغیر بیر حصّه، بؤيوك شاعريميز، مقاومت شعريميزين سارسليماز تمثيلچي­سي حبيب ساهره باغلانميشدير. شُبهه‌سيز حبيب ساهر بيزيم چاغداش شعريميزه ان ائتكي‌لي ايز قويان؛ چاغداش شعري، كلاسيك و باغلي فكرلي شعردن آييران شاعردير. آنجاق نه يازيق‌كي خالقيميزین طالعي‌كيمي، اونون شرفلي آدي هميشه دالدادا قاليب و اؤز ده­يري بيله­سينه وئريلمه­ييبدير. عؤمور بويو ادبياتيميزا اوره‌يي يانان، اوندا يئني جيغيرلار چكمه­يه جان آتان، خالقينا بير ده­يرلي اثر تقديم ائتمه­يه چاليشان، خلقيميزده يئني روح يارادان، ايگيرمينجي يوزايلين رئاليست شاعري حبيب ساهر اوچون هله ده ده­يري قدر مقاله يازيلماييب، اثرلري آراشديريلماييب و نهايتده تانينماييبدير. بيزيم آناديليميزده مكتب- مدرسه اولماديغي اوچون، شاعرلريميز و اونلارين درين فكر دونيالاري دا تانينماميش و بوبشريتين دوشونجه خزانه­لري بشريتدن آلینميشدير. بوگون گؤرکملي و پارلاق شخصيت‌­لريميزي گنج نسيل­لره تانيتديرماق، اونلارين اؤلمز اثرلريني يئني نسيل‌لره چاتديرماق ان بؤيوك وظيفه­ميزدير. چاغداش شعريميزده حبيب ساهر هاردا دايانميش؟مشروطيت انقلابيندان باشلاميش چاغداش اديباتيميز چوخ ده­يرلي، زنگين و گئنيش موضوعلاري احتوا ائده‌رك مختلف فكرلر، استعدادلارو دوشونجه­لرين اورتايا گلمه­سيله برابردير. بوادبيات ملانصرالدين يازيچيلاريندان باشلاياراق شعري خوليا دنياسيندان آشاغي چكيب خالق ايچينه گتيرميشدير و سياسي- اجتماعي حركت­لره قاباقجيل رولونو اويناميش، مختلف ساحه­لرده فعالجاسينا اشتراك ائتميش، بوتون ائنيش- يوققوشويلا، گاهدان يوخاري قالخيب، گاهدان سس­سيز ياتيب و نهايتده اؤز ملي- تاريخي وظيفه­سيني اؤده­ميشدير. اونون‌دا تاريخي، خالقي­ميزين تاريخي و آ قیزیل قلم آذر Qizil Qelem...

1 – آذربایجان ادبیاتی دموكراتيك دؤوروندهدانیشیق متنیم. کریمی18/9/1401رضا شاهين قولدولوغو سونا چاتاراق، ايراندا بير آزادليق نفسي گزير. آذربايجان هميشه‌كي كيمي اؤز اؤنجولويونو گؤسته‌رير و بوتون ايراني دموكراتيك بير سيستمه چكمك اوچون، ملي آزادليق يولونو هامبارلايير و بير ايلليك آذربايجان ملي حكومتيني قورور و بونونلا دا دموكرات ادبيات يارانير. يوزلرجه گنج شاعرلر- يازيچيلار، قادينلار و اركك‌لر ال- اله وئريب ديكتاتورلوغو ائشيگه سورمكله خلقيميزين ديليني و ادبياتيني گلیشدیریرلر. بير ايلده يارانان عمراني، صنعتي و ادبي ايشلر، پهلوي سلسه‌سي‌نين 50 ايلينده اولماميشدير. آنجاق امپرياليست‌لر ده اؤزلريني خطرده گؤروب، دموكرات حركاتيني بوغورلار. حركت بوغولورسادا، آنجاق فكر- دوشونجه و اونون حاصيلي اولان ادبيات هله‌ده‌ ديري­دير . . .میللی حکومتین یارانماسی، آذربایجان چاغداش تاریخینده بؤیوک و فخر ائدیجی بیر حرکت­ایدی، بو قیام، آذربایجان خالقی­نین بؤیوک همت، باجاریق و وارلیغینی بوتون دونیایا تانیتدیردی. آذربایجان یئنه ده همیشه­کی کیمی ایران آزادلیغی اوغروندا آیاغا قالخیب و انسانلارا یول گؤسترمه یی باجاردی. بیر ایلده تاریخده فخرله ثبت اولان ائله بیر حرکت یاراتدی کی دونیا خالقلاری نین گؤزونون قاباغیندا بؤیوک گلیشمه لری یئرینه یئتیریب، گله جک اوچون ده زمینه یاراتدی و بوگون دونیا بیلیر کی بو بؤیوک ملت هر زمان ایسته­ییرسه اؤز مؤهرونو تاریخه ووروب و امضاسینی آتاجاقدیر.البته بیلیرسینیز ادبیاتی آراشدیرماق اوچون، ایلک اؤنجه سیاسی – اجتماعی دورومو آچیقلاماق لازیمدیر. من ده بئله ائتمه­لی­یم. سونرا ادبیاتیمیزا باشلایاجاغام. عئینی حالدا واختین آرلیغینا گؤره بیر آز یئیین دانیشمالی یام، بلکه سؤزومو بیر یئره چاتد قیزیل قلم آذر Qizil Qelem...

یدالله مفتون اميني آذربايجان­نين دَيرلي و گؤركملي سيمالاريندان ديركي ايلك اؤنجه فارس شعرينده آد قازانيب، آنجاق آناديلينده ده گؤزه‌ل و قالارقي اثرلر ياراديبدير. ياراتديغي شعرلر اساسيندا، بوگون حقلي اولاراق آذربايجان ادبياتي­نين گؤركملي سيمالاريندان ساييلير. مفتون، بير مبارز و ساغلام انسان­دير. او، فارس شعري­نين زيروه ­سينده دايانيب و فارس شعري­نين بؤيوك شاعرلريله قوشا ياشايير. مفتونون شعر موضوعلاري چوخ درين و اساسلي سئچيله­رك، يازديغي اثرلرده دوشونجه و شاعرانه دويغو ياتيبدير، حتّا تورك ديلينده اؤزو اوچون بير شيوه ياراديبدير و يئني موضوعلاري بيزيم شعريميزه آرتيريبدير. آنجاق خالق ايچينده شعرلري تانينماييب و قارشيلانماييبدير، بونون اصل دليلي بودور كي بيزيم شعريميز، ديليميزين روحوندان آسيلي اولاراق اؤزونه مخصوص سازي و سؤزو واردير و اؤز­لليك­لري ديليميزدن اورتايا چيخير و بيرده خالقيميزين قديمدن بوگونه قدر كئچميشي و بوگونكو دورومونا باغلي­دير. هر حالدا مفتونون شعر دنياسي، درين، گئنيش و شاعرانه ­دير و شاعر هئچ زامان اؤز آنا ديليني ايتيرمه­ ميش، بلكه ده­يرلي اثرلرده ياراتميشدير. مفتوندان چوخلو شعر دفتري الده ­دير، بونلاردان تكجه «عاشيقلي كروان»[1] آذربايجان ديلينده يازيلاراق، اؤز اثرلرينده ده ـ درياچه[2]، كولاك[3]، انارستان[4] و ... توركو شعرلر سپه ­له ­ميشدير. فارسي شعرلري توركجه شعرلرينه گؤره چوخ اولورسادا، اونلاردا توركجه شعرلرين اولدوغو ماراقلي­دير. مفتونون شعرلرينده اولان مضمون، دولغون و د­يرلي­دير: حق، چاي كيمي دريايه آخيب يول تاپاجاقديرداش آتـمـاقـيلار كـيمسه اونو چـؤنـدوره بـيلمز.دنــيـادا قـارانـلـيـقـلا اگــر جــمــع اولا باهـم بـيـر ذره­جه شـمـعين ايشيغين سؤندوره بـيـلم قیزیل قلم آذر Qizil Qelem...